چگونه بفهمیم دیسک و صفحه کلاچ تموم شده؟

برای تشخیص خرابی صفحه کلاچ، می‌توان از روش‌هایی مثل تست دنده در سرعت‌های مختلف، ضعف در سربالایی‌ها، و مشکلات پدال کلاچ استفاده کرد. علل اصلی خرابی شامل خرید قطعات تقلبی، تیکاف، نیم‌کلاچ در سربالایی و اشتباهات رایج رانندگی است. رعایت نکات می‌تواند عمر صفحه کلاچ را افزایش دهد.

چکیده

این مقاله به بررسی علائم خرابی صفحه کلاچ خودرو می‌پردازد. نشانه‌هایی مانند لغزش کلاچ، سختی در تعویض دنده‌ها، صدای غیرعادی (جیغ یا قرچ‌قرچ)، بوی سوختگی و کاهش قدرت در سربالایی‌ها می‌توانند نشان‌دهنده نیاز به تعویض صفحه کلاچ باشند. همچنین، تست‌هایی مانند حرکت در سربالایی یا دنده ۴ برای ارزیابی وضعیت کلاچ توصیه می‌شود. عوامل خرابی سریع صفحه کلاچ شامل استفاده از قطعات غیراستاندارد، تیکاف کشیدن، قرار دادن پای چپ روی کلاچ، نیم‌کلاچ کردن در سربالایی‌ها و بکسل کردن خودرو است. برای افزایش عمر صفحه کلاچ، از قطعات اورجینال استفاده کنید، از تیکاف کشیدن اجتناب کنید و در سربالایی‌ها از ترمز دستی استفاده نمایید.

چگونه بفهمیم که صفحه کلاچ تمام شده؟

1. لغزش کلاچ

یکی از اولین و رایج‌ترین نشانه‌های خرابی صفحه کلاچ، لغزش آن است. زمانی که صفحه کلاچ نتواند به‌درستی به فلایویل بچسبد، کلاچ دچار لغزش می‌شود و قدرت موتور به‌طور کامل به چرخ‌ها منتقل نمی‌گردد. این مشکل معمولاً هنگام شتاب‌گیری و بالا رفتن از تپه‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهد.

2. تست ماشین در سربالایی

برای تشخیص تمام شدن صفحه کلاچ خودرو، یکی از بهترین روش‌ها، تست آن در سربالایی است. خودرو در مسیرهای سربالایی به نیروی بیشتری نیاز دارد و اگر احساس کردید که خودرو قدرت کافی ندارد یا مجبور هستید با دنده سنگین حرکت کنید، احتمالاً صفحه کلاچ نیاز به تعویض دارد.

بسیاری تصور می‌کنند این مشکل به مدل خودرو بستگی دارد، اما واقعیت این است که همه خودروها، از مدل‌های اقتصادی مانند پراید گرفته تا خودروهای پیشرفته‌تر، باید در زمان مناسب صفحه کلاچشان تعویض شود تا عملکرد و قدرت موتور حفظ شود. اگر متوجه کاهش قدرت خودرو در سربالایی شدید، توصیه می‌شود به تعمیرگاه مراجعه کرده و صفحه کلاچ را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.

3. صدای غیرعادی

شنیدن صداهای غیرعادی از ناحیه کلاچ نیز می‌تواند نشانه‌ای از خرابی باشد. صدایی شبیه جیغ یا قرچ‌قرچ هنگام فشار دادن یا رها کردن پدال کلاچ، معمولاً نشان‌دهنده وجود مشکل در صفحه کلاچ یا سایر اجزای سیستم کلاچ است.

این صداها ممکن است به دلیل فرسودگی قطعات، تنظیم نادرست یا خرابی بخش‌هایی مانند بلبرینگ کلاچ یا دیسک باشد. اگر چنین صداهایی را شنیدید، بهتر است هرچه زودتر خودرو را به تعمیرگاه ببرید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

4. سختی در تعویض دنده 

اگر هنگام تعویض دنده‌ها، به‌ویژه دنده‌های پایین، با مشکل مواجه می‌شوید، احتمالاً صفحه کلاچ ساییده شده و نیاز به تعویض دارد. سختی در تعویض دنده معمولاً به این دلیل است که صفحه کلاچ به‌طور کامل از فلایویل جدا نمی‌شود. این مشکل می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی صفحه کلاچ یا تنظیم نادرست سیستم کلاچ باشد. در چنین شرایطی، بهتر است برای بررسی و رفع مشکل به یک تعمیرگاه مراجعه کنید تا از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود.

5. بوی سوختگی

بوی سوختگی که به دلیل اصطکاک زیاد بین صفحه کلاچ و فلایویل ایجاد می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از خرابی صفحه کلاچ باشد. این بو معمولاً در شرایطی مانند استفاده طولانی‌مدت از کلاچ یا رانندگی در ترافیک سنگین بیشتر احساس می‌شود.

این مشکل ممکن است به دلیل فرسودگی صفحه کلاچ یا استفاده نادرست از کلاچ باشد. اگر چنین بویی را حس کردید، بهتر است عملکرد سیستم کلاچ را بررسی کنید و در صورت نیاز، صفحه کلاچ را تعویض نمایید.

6. عدم خاموش شدن خودرو

یکی دیگر از نشانه‌های خرابی یا تمام شدن صفحه کلاچ، خاموش نشدن خودرو در شرایط خاص است. در این حالت، اگر خودرو را در دنده ۲ قرار دهید و آن را به حال خود رها کنید، خودرو به حرکت ادامه می‌دهد و خاموش نمی‌شود.

این مشکل نشان‌دهنده کاهش اصطکاک بین صفحه کلاچ و فلایویل است و نیاز به تعویض صفحه کلاچ دارد. در چنین شرایطی، بهتر است هرچه زودتر به تعمیرگاه مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

7. حرکت با دنده 4 و سرعت 30 کیلومتر برای کنترل وضعیت کلاچ

یکی از روش‌های تست کلاچ این است که خودرو را در دنده ۴ قرار دهید و با سرعتی بین ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کنید. سپس پدال ترمز را محکم فشار دهید.

اگر خودرو به‌طور ناگهانی شتاب گرفت یا دچار پرش شد، این نشان‌دهنده پایان عمر صفحه کلاچ و نیاز به تعویض آن است. اما اگر خودرو شتاب نگرفت و تنها صدای خاصی شنیدید، این به معنای سلامت صفحه کلاچ بوده و نیازی به تعویض آن نیست.

این تست می‌تواند کمک کند تا وضعیت کلاچ خودرو را به‌صورت ساده و مؤثر بررسی کنید.

8. داغ شدن دیسک و صفحه کلاچ

از آنجایی که عملکرد صفحه کلاچ به‌صورت اصطکاکی است، اگر این قطعه حتی زمانی که استفاده زیادی از کلاچ نکرده‌اید، داغ باشد، می‌تواند نشانه‌ای از خرابی صفحه کلاچ باشد. گرم شدن غیرعادی صفحه کلاچ ممکن است به دلیل فرسودگی یا عملکرد نادرست سیستم کلاچ باشد. در چنین شرایطی، بهتر است هرچه سریع‌تر وضعیت کلاچ را بررسی کرده و در صورت نیاز، قطعه را تعویض کنید.

4. در 2 حالت جدا شدن لنت از صفحه یا به اصطلاح بُریدن صفحه کلاچ و خُرد شدن فنرها بطوریکه از محل خود خارج شوند، باعث میشود که خودرو قادر به حرکت کردن نباشد. در این حالت هیچکدام از دنده ها در حالی که خودرو روشن است جا نمی رود و باید آنرا بُکسل کنید. شل کردن فنرها باعث بد جا رفتن دنده ها میشود. گود شدن جای بلبرینگ ها روی دیسک می تواند باعث ضعیف شدن و در نهایت شکستن شاخک های دیسک شود، در این حالت شما می توانید با دنده 2 حرکت کرده و خود را به یک تعمیرگاه برسانید.

5. یکی دیگر از روش های تست سلامت یا خرابی صفحه کلاچ زمانیست که خودرو در دنده 1 باشد و کلاچ را رها کنیم، اگر موتور و اتاق به لرزه بیوفتد (طوریکه لرزش کاملا مشهود باشد) این نشانه واضح و کاملی برای خرابی دیسک و صفحه شماست. 

6. شاید برایتان پیش آمده باشد که پشت فرمان متوجه شدید که ماشین زیاد گاز میخوره ولی شتاب خوبی نداره، متاسفانه در این حالت باید برای تعویض صفحه کلاچ دست به جیب شوید. مشابه مورد بالا اینکه ماشین گاز میخوره و دنده حتی بدون کلاچ هم جا میره ولی خودرو حرکت نمیکنه.

7. مواقعی که پدال کلاچ سفت و خشک شده و حالت ارتجاعی و فنری خود را از دست میدهد بطوریکه زور بیشتری باید بزنی تا پدال کلاچ پایین برود، نیز می تواند یک پالس برای تموم شدن دیسک و صفحه باشد.

8. از نشانه های دیگر تموم شدن دیسک و صفحه اینست که دنده 1 و عقب خودرو به سختی جا می رود. اما اگر این امر برای تمامی دنده ها باشد، احتمال تمام شدن روغن گیربکس وجود دارد.

حالا که به پاسخ سوال چگونه بفهمیم دیسک و صفحه کلاچ تموم شده، رسیدیم بهتر است به سراغ این برویم که اساساً چرا صفحه کلاچ خراب می شود یا تمام میشود. پاسخ به این سوال از این جهت بسیار حیاتی است که می تواند عمر دیسک و صفحه کلاچ شما را تا میزان قابل توجهی افزایش دهد، پس حتماً موارد زیر بخوانید و آنها را حین رانندگی رعایت کنید.

چرا صفحه کلاچ خراب یا تمام میشود؟

1. اولین و مهمترین عامل در خرابی، سوختن و تمام  شدن دیسک و صفحه ماشین، خرید قطعات برقی الکترونیکی فیک و تقلبی است که اینروزها با توجه به تحریم ها، بلای جان بازار لوازم یدکی و مردم شده است. دیده شده است که عمر دیسک و صفحه های غیر استاندارد بعضاً به 3 ماه هم نمیرسد. پس توصیه اکید میکنیم که در خرید جنس اورجینال و باکیفیت نهایت دقت و توجه را داشته باشید تا از اتلاف هزینه لوازم، اُجرت و زمان خود صرفه جویی کنید.

2. تیکاف کشیدن که در بین جوانان بسیار مرسوم است را می توان قاتل شماره 1 دیسک و صفحه دانست. در این حالت لاستیکها دور درجا میزند و فشار زیادی به دیسک و صفحه می آید، بطوریکه تکرار این حرکت باعث سوختن دیسک و تمام شدن لنت صفحه کلاچ میشود و یا حتی ممکن است باعث خرد یا شل شدن فنرهای صفحه کلاچ شود.

3. عادت به تکیه و قرار دادن مستمر پای چپ بر روی پدال کلاچ، مواقعی که شما نیاز به کلاچ گیری ندارید، مانند رانندگی در جاده های برون شهری، باعث کوتاه شدن یا بهتر بگوییم نصف شدن عمر صفحه کلاچ شما میشود. پشت چراغ قرمزها و در زمانهای توقف پای خود را از روی کلاچ بردارید. رعایت نکردن این موضوع باعث فشار آوردن بلبرینگ ها به دیسک می شود.

4. نیم کلاچ کردن در سربالایی ها مانند رمپ پارکینگ باعث به اصطلاح خورده شدن یا تمام شدن صفحه کلاچ می شود بهتر است در این مواقع از ترمز دستی برای حرکت مجدد کمک بگیرید. 

5. بُکسل کردن یک خودرو با خودروی دیگر، مخصوصاً اگر ماشین کشنده ضعیف تر و سبک تر از ماشین بُکسل شده باشد، فشار فزاینده ای به دیسک و صفحه ماشین میاورد.

6. پیشنهاد میکنیم هنگام ترمزگیری تا وقتی که ماشین کاملاً متوقف نشده پای خود را بطور کامل بر روی پدال کلاچ فشار ندهید. اگر زمانیکه اراده میکنید ترمز کنید تا زمان توقف پای خود را روی پدال کلاچ فشار دهید، فشار زیادی بر روی صفحه کلاچ شما وارد میشود. 1 یا 2 ثانیه قبل از توقف حاصل از ترمزگیری زمان مناسبی برای گرفتن کلاچ است.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی علائم و دلایل خرابی یا تمام شدن صفحه کلاچ پرداخته شد. از جمله نشانه‌های رایج خرابی کلاچ می‌توان به لغزش آن، سختی در تعویض دنده‌ها، صدای غیرعادی، بوی سوختگی، و کاهش قدرت خودرو در سربالایی اشاره کرد. همچنین روش‌های مختلفی برای تست وضعیت کلاچ، مانند بررسی عملکرد در دنده ۴ و تست گرم شدن دیسک کلاچ ارائه شد. از عواملی که باعث خرابی سریع صفحه کلاچ می‌شود می‌توان به استفاده از قطعات غیراستاندارد، تیکاف کشیدن، قرار دادن پای چپ روی کلاچ در حین رانندگی، نیم‌کلاچ کردن در سربالایی‌ها و بکسل کردن خودروها اشاره کرد. رعایت نکات صحیح در رانندگی می‌تواند عمر صفحه کلاچ را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.

سوالات متداول

1. چگونه می‌توان متوجه شد که صفحه کلاچ تمام شده است؟

نشانه‌های خرابی صفحه کلاچ شامل لغزش کلاچ، سختی در تعویض دنده‌ها، صدای غیرعادی (مثل جیغ یا قرچ‌قرچ)، بوی سوختگی، و کاهش قدرت خودرو در سربالایی‌ها است. در صورت مشاهده این علائم، باید صفحه کلاچ بررسی و در صورت لزوم تعویض شود.
 

2. چه عواملی باعث خرابی صفحه کلاچ می‌شود؟

استفاده از قطعات غیراستاندارد و تقلبی، تیکاف کشیدن (درجا زدن با گاز زیاد)، قرار دادن پای چپ روی کلاچ در هنگام رانندگی، نیم‌کلاچ کردن در سربالایی‌ها، و بکسل کردن خودرو با خودرویی ضعیف‌تر می‌تواند باعث خرابی سریع صفحه کلاچ شود.

3. چطور می‌توان وضعیت صفحه کلاچ را با تست‌های ساده مانند حرکت در سربالایی یا دنده ۴ بررسی کرد؟

برای تست در سربالایی، اگر خودرو قدرت کافی ندارد یا مجبورید با دنده سنگین حرکت کنید، احتمالاً صفحه کلاچ نیاز به تعویض دارد. همچنین در تست دنده ۴، اگر خودرو شتاب گرفت یا دچار پرش شد، این می‌تواند نشانه خرابی صفحه کلاچ باشد.

4. چه صدای غیرعادی نشان‌دهنده خرابی صفحه کلاچ است؟

صدای جیغ یا قرچ‌قرچ هنگام فشردن یا رها کردن پدال کلاچ، معمولاً نشانه‌ای از فرسودگی قطعات سیستم کلاچ مانند دیسک یا بلبرینگ است و باید به آن توجه کنید.

5. چطور از خراب شدن سریع صفحه کلاچ جلوگیری کنیم و عمر آن را افزایش دهیم؟

برای جلوگیری از خرابی سریع صفحه کلاچ، از خرید قطعات اورجینال و با کیفیت استفاده کنید، از تیکاف کشیدن اجتناب کنید، پای خود را از روی کلاچ بردارید زمانی که نیازی به آن نیست، و در سربالایی‌ها از ترمز دستی برای حرکت مجدد استفاده کنید.

1. خرید قطعات گیربکس و کلاچ
2. خرید قطعات سوخت رسانی یا اگزوز‌
3. خرید لوازم تزئینی و آپشن
4. خرید قطعات موتور خودرو
5. خرید جلوبندی و کمک فنر
6. خرید ترمز و فرمان
7. خرید لوازم مصرفی خودرو
8. خرید قطعات برقی الکترونیکی
9. خرید بدنه و سپر
10. خرید قطعات کولر و بخاری